Mục lục
Giới thiệu cây Bò cạp vàng
Hoa Bò cạp vàng là quốc hoa của Thái Lan. Trong đó, các hoa màu vàng tượng trưng cho hoàng gia Thái. Năm 2006, lễ hội hoa đăng tại Thái Lan có tên Royal Flora Ratchaphruek (Tiếng Thái của loài cây này là Ratchaphruek hay Dok khuen).
Còn tại Ấn Độ, Bò Cạp vàng có tên kanikkonna, là loài hoa tượng trưng cho bang Kerala. Đặc biệt, trong lễ hội Vishnu, Hoa muồng hoàng yến cũng đóng vai trò quan trọng trong nghi lễ. Nó còn được có tên khác là ‘amaltas’ trong tiếng Hindi và Urdu. Và con tem 20 rupi của Ấn Độ cũng mang hình hoa muồng hoàng yến.
Ở Việt Nam, cây Bò cạp vàng mọc hoang dại trong các rừng thưa ở các tỉnh Tây Nguyên như Gia Lai, Kon Tum, Đắk Lắk, Đắk Nông. nó cũng còn được trồng nhiều ở đô thị như Nha Trang, Đà Lạt, Đà Nẵng, Sài Gòn…
Tên gọi khác
- Muồng hoàng yến
- Muồng hoàng hậu
- Hoa lồng đèn
- Bò cạp nước
- Bò cạp vàng
- Mai dây
- Cây xuân muộn
- Mai nở muộn
- Osaka
- Osaka hoa vàng
Xuất xứ
Miền nam châu Á (từ miền nam Pakistan kéo dài về phía đông qua Ấn Độ tới Đông Nam Á và về phía nam tới Sri Lanka).
Đặc điểm
Thân cây
Là loài cây trung tính, ưa sáng, mọc nhanh, chịu hạn tốt. Cây con ưa bóng nhẹ.
Cây cao 10–20 m, lớn nhanh. Đường kính thân khoảng 40 cm. Vỏ màu xám trắng, vỏ thịt màu hồng dày 6–8 mm (thường dùng làm thuốc nhuộm màu đỏ).
Gỗ có giác lõi phân biệt, cứng, nặng (dùng trong xây dựng nhà cửa, đóng đồ gia dụng, nông cụ). Lõi giàu tanin. Cành nhẵn, lá kép lông chim một lần chẵn, mọc cách, dài 15–60 cm với 3-8 cặp lá chét sớm rụng. Lá chét mọc đối, hình bầu dục rộng đến bầu dục dài, dài 7–21 cm rộng 4–9 cm, đầu nhọn, gốc hình nêm, rộng, nhẵn.
Hoa
Cụm hoa lớn, nhiều hoa nhưng thưa, dạng cành hoa rủ xuống dài 20–40 cm; cuống chung nhẵn, dài 15–35 cm hoặc có thể hơn. Cánh hình bầu dục mặt ngoài phủ lông mượt. Mỗi hoa đường kính 4–7 cm với 5 cánh hoa màu vàng tươi có hình bầu dục rộng, gần bằng nhau có móng ngắn; nhị 10, bao phấn phủ lông tơ ngắn. Bầu và vòi nhụy phủ lông tơ mượt.
Quả
Quả dạng quả đậu hình trụ, hơi có đốt, dài 20–60 cm hoặc hơn, đường kính quả 15–25 mm, mang nhiều hạt trái xoan rộng, khi khô có vỏ cứng, có thể dùng làm thuốc xổ; thịt quả có mùi hôi khó chịu.
Hoa nở vào tháng 5-7 (Bắc bán cầu), hay tháng 11 (Nam bán cầu). Hoa nở rộ và đều nên rất đẹp.
Lưu ý
Các hạt của hoa Bò cạp vàng có chứa chất độc.
Trồng và sử dụng
Muồng hoàng yến phát triển tại khu vực nhiều nắng và thoát nước tốt. Không thích hợp với điều kiện khí hậu khô cằn hay giá lạnh (mặc dù nó chịu được hạn và mặn). Do cây có hoa đẹp, tán rộng, mọc nhanh, không cao quá và có rễ ngang, bám chắc nên muồng hoàng yến rất đáng được quan tâm, chú ý để phát triển làm cây cảnh quan, cây đường phố. Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng Muồng hoàng yến rất dễ bị sâu đục thân và sâu ăn lá dễ ảnh hưởng thẩm mỹ quan và tuổi thọ cây trồng.
