Vượn đen má vàng là loài vượn lớn nhất, nguồn gốc từ Việt Nam, Lào và Campuchia. Con đực trưởng thành có lông toàn thân màu đen với hai má màu vàng, con cái và con non có lông màu vàng, không có đuôi. Hiện nay, Công viên Văn hóa Đầm Sen TP.HCM đang bảo tồn 4 vặp vượn đen má vàng ở khu vườn thú bên khu B. Trong đó, có một cặp được thả tự do giữa đảo nhỏ.

vượn đen má vàng tay dài vườn thú đầm sen
Vượn đen má vàng đực có màu đen hung và má vàng tại Đầm Sen

Vượn còn được gọi là khỉ dạng người loại nhỏ (tiếng Anh: lesser apes), không làm tổ như tinh tinh. Các loài vượn cũng kết đôi vĩnh cửu, không giống như đười ươi (xem thêm về đười ươi Sumatra của Đầm Sen tại đây). Minh chứng tại CVVH Đầm Sen cho thấy, khi vượn đen má vàng đã bắt cặp với nhau, chúng không “tòm tèm” với cặp của “hàng xóm”.

Ông Dư Hữu Danh (Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Dịch vụ Du lịch Phú Thọ – Giám đốc CVVH Đầm Sen) cho biết, nếu chúng không bắt cặp được với nhau, chúng sẽ sống một mình đến cuối đời. Và rất may là 6 con vượn đen má vàng tại Đầm Sen đã “bắt cặp” được với nhau. Một cặp đã sinh vượn con.

vượn đen má vàng
vượn đen má vàng tại Đầm Sen

Đôi tay dài đặc trưng

Đặc điểm của loài vượn nói chung và vượn đen má vàng nói riêng, là đôi tay dài. Khớp xương dạng “cầu ổ” ở cổ tay cho phép khớp xương chúng chuyển động theo hai trục. Điều này giúp vượn không cần dùng lực ở vai và thân trên, giảm bớt sức giãn kéo của vai, và chúng có thể chuyền cành với khoảng cách 15 m, bằng vận tốc 56 km/h.

Khoảng cách giữa ngón ngón cái và ngón trỏ cũng lớn, giúp vượn nắm chắc. Tuy nhiên nếu tuột tay khi cành gãy, thì vượn sẽ bị chấn thương. Khoa học ước tính trong môi trường tự nhiên, mỗi con vượn sẽ gãy xương ít nhất một lần trong đời.

vượn tay dài Đầm Sen
Vượn cái có bộ lông vàng tại Đầm Sen

Tiếng hú gọi tình

Vượn đen má vàng kiếm bạn tình bằng cách hú. Tiếng hú của chúng có thể vang đến 1 km. Khi nghe hú riêng lẻ, thì thường là con vượn kêu hú mời gọi bạn tình. Nếu thích tiếng hú đó, thì vượn cái sẽ tìm đến. Đây cũng là thời điểm chúng dễ bị săn bắt nhất, do tiếng hú đùa giỡn của chúng.  

vượn đen má vàng
vượn cái bế con chuyền cành

Tình trạng bảo tồn

Phần lớn các loài vượn đều ở tình trạng bị đe dọa hay nguy cấp. chủ yếu là do sự xuống cấp hay sự phá hủy môi trường rừng của chúng. Bên cạnh đó, thịt của chúng cũng được cung cấp cho thị trường mua bán động vật hoang dã. Trong đó có cả ngành y dược dân gian.